Niepełnosprawność

Osoba doświadcza dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, gdy:

• jest traktowana gorzej niż osoba pełnosprawna w podobnej sytuacji, np. w pracy nie awansuje z powodu swojej niepełno­sprawności
• przepis, kryterium lub praktyka stawiają ją w gorszej sytuacji w porównaniu z osobami pełnosprawnymi, np. na wydarzeniu kul­turalnym nie ma tłumacza migowego lub strona internetowa czy wybrane treści na niej są niedostępne
• traktowanie przez drugą osobę narusza jej godność, upokarza, ośmiesza lub stwarza wrogą atmosferę, np. w sytuacji zawodowej, która nie uzasadnia takiej poufałości, tytułowana jest po imieniu.

Równe traktowanie

Przyglądaj się krytycznie obowiązującym przepisom, kryteriom (np. konkursów, rekrutacji, awansu itp.), zasadom, formalnym i nieformal­nym procedurom w pracy, szkole, lokalu gastronomicznym…, a jeśli uznasz, że są krzywdzące dla osób z jakimś typem niepełnosprawno­ści – dąż do ich niezwłocznej zmiany.

• Gdy widzisz, że ktoś doświadcza dyskryminacji, poinformuj o tym osoby, instytucje odpowiedzialne za zapewnienie równego traktowania – domagaj się zaprzestania takich praktyk, najlepiej na piśmie.
• Gdy jesteś świadkiem dyskryminacji – okaż osobie krzywdzonej solidarność i wsparcie. Powiedz jej, że uważasz, iż to, co ją spo­tyka, to dyskryminacja i nie zgadzasz się z takim traktowaniem.

• Poświęć czas na analizę dostosowania miejsca usługi czy wyda­rzenia do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – wybieraj lokali­zacje dostępne architektonicznie, z łatwym dojazdem komunikacją publiczną, z udogodnieniami takimi, jak pętle indukcyjne dla osób niedosłyszących, tłumacz języka migowego czy oznaczenia braj­lowskie dla osób niewidomych.
• Tworząc lub modernizując strony WWW, dokumenty w wersji tra­dycyjnej i elektronicznej, materiały audio i filmowe, pamiętaj o ko­nieczności uwzględnienia potrzeb osób z dysfunkcjami wzroku, słuchu, z niepełnosprawnością intelektualną i innych. Najlepiej zaproś do współpracy osoby z niepełnosprawnościami różnego rodzaju. To ich pytaj, czego potrzebują, na co należy zwrócić uwagę.
• Wszystkie teksty pisz zgodnie z zasadami tzw. prostej polszczyzny
  przykład:
  https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/ promocja/prosto-o-funduszach-europejskich/
  Najważniejsze treści udostępniaj przygotowane zgodnie ze standar­dem ETR, czyli europejskim standardem przygotowania tekstu łatwe­go do czytania i zrozumienia. To ważne dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, z dysleksją i innymi trudnościami w czytaniu i rozumie­niu tekstu
  informacja:
  https://www.power.gov.pl/media/13597/informacja-dla-wszystkich.pdf
• Dbaj o promowanie różnorodności we wszystkich publikacjach – teksty i ilustracje zawsze powinny uwzględniać obecność osób z różnymi typami niepełnosprawności.

• Zwracaj się do osoby z niepełnosprawnością z szacunkiem, ade­kwatnie do jej wieku i rodzaju łączących was relacji. Zadbaj o for­my grzecznościowe „pani”, „pan”. Nie traktuj protekcjonalnie.
  Zwracaj się wprost do niej, a nie do tłumacza lub asystenta.
  Tam, gdzie to możliwe, niweluj bariery, np. osobę niedosłyszącą przyjmij w cichym pomieszczeniu, zapewniaj tłumacza języka mi­gowego.
• Samowolnie nie dotykaj i nie przestawiaj wózka, kul, chodzika i innych pomocy, z których korzysta osoba z niepełnosprawno­ścią, aby nie naruszać osobistej przestrzeni tej osoby.
• Nie dotykaj psa przewodnika i nie mów do niego.
• Zwrot „osoba z niepełnosprawnością” stosuj tylko tam, gdzie to konieczne. Najczęściej nie ma potrzeby, by podkreślać fakt niepełnosprawności.
• Unikaj określenia „osoba niepełnosprawna”. Niepełnospraw­ność to tylko jedna z wielu cech, a nie opis osoby.
• Być może niektórym osobom będzie trzeba coś dodatkowo wyjaśnić, uprościć jakiś komunikat, ale nie zakładaj z góry, że będzie to potrzebne. To, że ktoś ma trudności w mówieniu lub poruszaniu się albo wygląda czy reaguje inaczej niż większość, nie mówi nic o jego możliwościach intelektualnych.

• Nie wiesz, jak pomóc? Zapytaj. Upewnij się, jak powinieneś się zachować, by udzielić właściwego wsparcia. Pomagaj dyskretnie i taktownie. Gdy odpowiedź będzie odmowna – nie narzucaj się i nie obrażaj. Wiele osób woli wykonać czynność samodzielnie, nawet jeśli oznacza to wolniejsze tempo czy mniejszą precyzję.